در سمینار تخصصی برگزار شده توسط کانون نهادهای سرمایه‌گذاری ایران در روز 30 فروردین ماه سال 1400 به موضوع "اثربازگشت احتمالی آمریکا به برجام بر بازارهای مالی" پرداخته شد و سخنرانان این سمینار آنلاین که متشکل از
دکتر حسین عبده تبریزی: سخنران حوزه بازار سرمایه
دکتر بهروز مکی: سخنران حوزه ملک و مستغلات
دکتر مجید شاکری: سخنران حوزه ارز
دکتر میثم رادپور: سخنران حوزه طلا
دکتر سعید اسلامی بیدگلی: دبیر سمینار
بودند به تحلیل جامع بازار سرمایه، ارز، طلا و ملک پرداختند. این سمینار علاوه بر اینکه بیش از 500 شرکت‌کننده آنلان بصورت داشت توسط بیش از 20 خبرگزاری نیز تحت پوشش خبری قرار گرفت.
مشروح صحبت‌های هر کدام از سخنرانان همچنین فایل ارائه آنان در ذیل آورده خواهد شد:
اهم مطالب بهروز ملکی تحلیل گر ارشد در بخش ملک و مستغلات: 
( فایل ارائه)
- بازار سرمایه در طول ۹ ماه گذشته رشد زیادی نداشته اما هم‌چنان با توجه به رشد شتابان در چند ماه اول، بورس در سال ۹۹ رتبه اول بازدهی یک ساله را از آن خود کرده است و بعد از آن مسکن و طلا و ارز در رتبه های بعدی رشد قیمتی قرار دارد.
- تقاضا در بازار سرمایه ارتباط تنگاتنگی با بازارهای موازی طلا، سکه، ارز و مسکن دارد.
- به‌طور مشخص تقاضای بلند مدت و کوتاه مدت مسکن در قالب تقاضای سوداگرانه ما را به این نتیجه رساند که بازار مسکن شرایط به‌طور کامل کم نظیری را سپری می‌کند.
- در طول سال های گذشته میزان سکونت ملکی کاهش و شاهد افزایش سهم سکونت استیجاری هستیم
- اگر اصول گراها در انتخاباب پیروز شوند دوباره موضوع مشابه مسکن مهر استارت خواهد خورد.
- برخی وجود خانه‌های خالی را عامل گرانی و کمبود مسکن مطرح می‌کنند که به نظر آدرس اشتباه دادن است.
- در طول ۲۰ سال گذشته در مناطق شمال و شمال و غرب تهران و به خصوص منطقه ۵ شاهد بیشترین رشد قیمت مسکن بودیم.
- بافت حوالی بازار در منطقه ۱۲ کمترین افزایش نرخ مسکن را در طول ۲۰ سال گذشته رشد داشته است
- قیمت یک متر مربع مسکن در تهران ارتباط مستقیم با دلار دارد، هر متر مسکن متوسط در دهه گذشته یک هزار و ۵۰ دلار بود و اکنون متوسط قیمت یک متر مربع مسکن حدود یک هزار و ۱۵۰ دلار است.
- تاثیر بازگشت آمریکا به برجام صرفا از طریق دلار نخواهد بود، برخی معتقدند در مراحل بعدی در صورتی که به شرایط نرمال سال‌های ۹۴ و ۹۵ بازگردیم می‌توان امیدوار بود که بازار مسکن به لحاظ حضور شرکت‌های خارجی بتواند با تقاضا روبرو باشد اما با توجه به شرایطی که وجود دارد، نسبت به این موضوع بدبین هستم با توجه به شرایطی که بعد از انتخابات خواهیم داشت و عمده تاثیر از دلار خواهد بود این همبستگی با دلار می تواند متناسب با تغییرات دلار، قیمت مسکن را تحت الشعاع قرار دهد.
- باید منتظر ثبات قیمت مسکن تا ۲ سال آینده باشیم.
- قیمت مسکن در سال های ۹۷، ۹۸، ۹۹ رشد سنگین و ادامه داری داشته است. در طی سال های ۹۸ و ۹۹ نیز افزایش قیمت به شکل غیر معمول افزایش یافته و این افزایش را هیچ وقت تا کنون تجربه نکرده و ما را به این گذاره نزدیک کرده که ما با شرایط اشباع در قیمت مسکن نزدیک شده ایم و باید منتظر ثبات قیمت مسکن تا ۲ سال آینده باشیم.
- برای سال جاری و سال آتی پیش‌بینی تحولات مسکن، ثبات است و اگر برجام انجام شود این ثبات را با اطمینان بیشتر می توان پیش‌بینی کرد.
- دلار شاید به طور مقطعی به ۲۰ هزار تومان هم برسد اما بعید است که دلار در کمتر از ۲۰ هزار تومان ثابت شود. عدد ثبات دلار در حدود ۲۳ هزار و ۵۰۰ تومان تخمین زده می‌شود و قیمت دلار بعد از انتخابات نیمه دوم سال بیشتر خواهد بود
- نکته مهم این است که قیمت مسکن با دلار ۲۸ هزار تومانی معامله می شود و حتی اگر قیمت دلار در نیمه دوم سال افزایش پیدا کند، متقاضیان خرید مسکن نباید نگران افزایش قیمت مسکن باشند .
- قیمت مسکن در طی ماه‌ها تا سال ۹۴ تقریبا ثابت بوده و بعد از آن متناسب با دلار افزایش یافته است. محتمل ترین سناریو این است که بازار مسکن متناسب با بازار ارز حرکت خواهد کرد و معتقدم بازار ارز بازاری آرام خواهد بود و قیمت مسکن نیز آرام خواهد بود و منتظر یک ثبات در بازار مسکن باشیم.
- افزایش و کاهش قیمت در بازار ها به یک میزان نیست و در بازار مسکن چسبندگی بسیاری وجود دارد و عمده تعدیل قیمت مسکن تعدیل زمانی است، یعنی بازار مسکن با یک روند فرسایشی با ثبات قیمت مسکن دچار تعدیل می شود
- مالیات از خانه‌های خالی اجرایی نمی‌شود.
- به موجب قانون سال ۹۴ سامانه املاک و اسکان تصویب و مقرر شد همه مردم خانه خود را در کشور ثبت کند این سامانه ارتباط با دریافت مالیات از خانه های خالی دارد اما از آنجایی که نیاز به زیرساخت هایی دارد اجرایی شدن شناسایی و دریافت مالیات از خانه‌های خالی به این زودی به نظر نمی‌رسد اجرایی شود.
اهم مطالب طرح شده مجید شاکری، تحلیلگر ارشد در بخش ارز
- رویکرد پولی یعنی رویکردی که تغییرات قیمت ارز را در داخل و خارج ایران دنبال می‌کند و عهده‌دار حدس قیمت ارز است، اما رویکرد کارایی نیست. اگر چه این رویکرد، سیگنال مهمی به سیاستگذار می‌دهد اما برای پیش‌بینی نرخ ارز نمی‌توان به آن به‌عنوان منبع موثق برای تغییرات نرخ ارز توجه کرد.
- در بحث‌هایی که درباره رویکرد پولی است، فرض بر این است که بازاری وجود دارد که فعالان آن در حال معامله هستند و هر قدر از هرم ساختار پولی جهان فاصله می گیریم سخت تر با بازاری عمیق مواجه هستیم.
- در کشوری مانند ایران که نیاز است قسمتی از نرخ ارز را ثابت نگه دارند، نکته ای که غالب است در روند تغییرات و پیش بینی نرخ ارز، میزان ذخایر در دسترس بانک مرکزی است.
- درست است که در تورم بالا تصمیم براین خواهد بود که از ذخایر بانک مرکزی با نرخ معینی دفاع شود که این نکته باعث تضعیف ذخایر، حساب جاری و تراز پرداخت می‌شود، اما با این وجود در کشورهای این چنین که نفت‌خیز هستند، با فاصله زمانی زیادی رقم می‌خورد.
- در کشورهایی که نرخ ارز اهمیت بسزایی دارد و لنگر تورم نرخ ارز است، این نرخ، تعیین کننده است.
- دسترسی بانک مرکزی به ذخایر ارزی، نقش مهمی در نرخ ارز و باعث کاهش عرضه نسبت به تقاضا خواهد بود.
- روش اصلی بانک مرکزی کنترل میزان واردات بوده است که باعث محدود شدن واردات شد. اگرچه این امکان وجود دارد که کم کردن واردات می‌تواند به برخی صنایع صدمه بزند اما نمی‌توان گفت باعث بهبود شرایط موجود نشده است.
- سال آتی با ثبات همراه خواهد بود و این مهم می‌تواند بلندمدت باشد. یکی از دلایل آن، پایین نیامدن نرخ بهره اسمی است. اگر نرخ بهره اسمی ثبات یابد، کاهش تورم خواهیم داشت.
- بازگشت امریکا به برجام بسیار نسبی است و در این بین جزییات حقوقی این توافق به مراتب از کلیات اهمیت بیشتری دارد.
اهم مطالب طرح شده حسین عبده‌تبریزی، عضو سابق شورای‌عالی بورس در حوزه بازار سرمایه
- رشد نقدینگی قیمت‌ها در بازارهای مالی چون طلا، مسکن و ... را تعیین می‌کند.
- رشد بخش واقعی اقتصاد در ۱۴۰۰ به منابع و درآمدهای نفتی بستگی دارد.
- در سال جاری نمی‌توانیم انتظار داشته باشیم بهره‌وری، قیمت‌ها در بورس را بالا ببرد و شاخص را صعودی کند.
- راهکارهای مالیاتی، بانکی، پولی و ... نتوانسته‌اند تاکنون نقدینگی را به تولید ببرند. احتمال اینکه ۵۰ میلیارد دلار صادرات فرآورده‌های نفتی صورت بگیرد، وجود دارد.
- سه تا شش ماه اول پس از توافق ایران و آمریکا، قیمت دلار افزایش نمی‌یابد و با توجه به رشدهای شدید نقدینگی در سال‌های اخیر، انتظارات تورمی در سال‌جاری کاهش پیدا می‌کند.
- احتمال برگشت آمریکا به برجام عامل مثبتی در کوتاه مدت برای بازار سرمایه نیست اما اگر این اتفاق صورت گیرد، فضا را برای تولید و قیمت‌ها بهتر می‌کند و عده‌ای را به سمت بازار سرمایه می‌کشاند.
- بعید است که بانک مرکزی نرخ‌های بهره را کاهش یا افزایش دهد زیرا هر تغییری در آنها به جز تحولات نرخ دلار و برجام بر بازار سرمایه بیشتر تاثیر می‌گذارد.
- بعد از افت یک میلیون واحدی در بورس، باید به سمت میانگین‌های تاریخی خود برگردد.
- بورس در سال ۹۹ معادل ۱۴۰ درصد رشد کرد اما حضور عده زیادی فعال نا آگاه و غیر حرفه‌ای به ضرر آن تمام شد. سرمایه گذاران آگاه در سال گذشته یکسری وظایف داشتند که به آن عمل نکردند و موجب شدند تا کاهش‌ها و افزایش‌های زیادی در بازار رخ دهد.
- درصورت احیای برجام، سال آینده رشد اقتصادی آرامی را تجربه خواهیم کرد که می‌تواند بر تمامی بازارهای مالی اثرگذار باشد.
- توقع داریم در سال ۱۴۰۰ درآمد نفتی و تورم نسبت به بهره‌وری، متغیرهای تاثیرگذارتری باشند.
- امسال با برجام یا بدون برجام واردات بیشتری خواهیم داشت، شاید حدود ۵۰ میلیارد دلار واردات رسمی داشته باشیم.
- پیش‌بینی می‌شود بتوانیم روزانه یک و نیم میلیون بشکه نفت صادر کنیم و قیمت هر بشکه از ۴۰ دلار تا ۶۰ دلار رشد کند. بنابراین می‌توان نتیجه گرفت از این محل، رشد آرامی را در اقتصاد داشته باشیم.
- اگر برجام اتفاق بیفتد ما در ۶ ماه اول سال اثر زیادی نمی‌بینیم ولی در اقتصاد امسال مؤثر خواهد بود.
- در مورد ملک هم من فکر می‌کنم رشد خیلی زیادی داشته است و حتی با وجود تولید کم، بعضی املاک فروش نمی‌روند. اما به دلیل پدیده چسبندگی قیمت‌ها احتمالا کاهش قیمت نخواهیم داشت و به مرور زمان، تورم خود را به قیمت‌ها می‌رساند.
توصیه‌های دکتر عبده‌تبریزی برای نجات بازار سرمایه
حسین عبده تبریزی، عضو سابق شورای‌عالی بورس وضعیت بازار سرمایه را نیازمند یک مدیریت جدی با اولویت‌بندی سه‌گانه دانست.
- بسط سرمایه‌گذاری غیرمستقیم: این حجم بزرگ از سرمایه‌گذاران را باید به طور غیر مستقیم مدیریت کرد.
- حذف دامنه نوسان: در شرایط امروز که بازار گسترش پیدا کرده است، باید به تدریج دامنه نوسان حذف شود. شاید بهتر باشد از شرکت‌هایی که سهام شناور زیادی دارند و معتبرترند شروع کنیم و کم کم دامنه نوسان دیگر شرکت‌ها هم تا پایان سال ۱۴۰۱ حذف شود.
- حمایت از سرمایه‌گذاران خرد: بر اساس آمار یکی از شرکت‌های کارگزاری، این شرکت پنج میلیون نفر سرمایه‌گذار جدید جذب کرده که متوسط سرمایه آنها زیر ۱۵ میلیون تومان است. می‌توان با روش‌هایی از افرادی که سالانه زیر ۱۰۰ میلیون تومان گردش داشتند، حمایت کرد.
اهم مطالب طرح شده میثم رادپور، تحلیل گر ارشد در حوزه ارز (فایل ارائه)
- نرخ تورم پایه در آمریکا
- نرخ تورم تولیدکننده ماهانه در آمریکا
- نرخ تورم تولیدکننده سالانه در آمریکا
- نرخ تورم مصرف‌کننده ماهانه در آمریکا
- نرخ تورم مصرف‌کننده سالانه در آمریکا
- تغییرات میزان تولیدات صنعتی در آمریکا
- کسری تراز تجاری در آمریکا
- کسری تراز کالا در آمریکا
- نقدینگی آمریکا
- کسری بودجه دولت آمریکا
